GNOJNO, Św. Jana Chrzciciela

Adres:
28-114 Gnojno nr 108
tel. 41-353-20-20

liczba mieszkańców: 2 948

Proboszcz:
ks. Tadeusz Musiał, KHK, ur. 1953 (Zielenice), wyśw. 1979, mian. 2021

Wikariusz:
ks. Sebastian Flak, mgr teol., ur. 1993 (Piekoszów), wyśw. 2020, mian. 2023

Rys historyczny:
Miejscowość Gnojono, o bogatej przeszłości historycznej, zawdzięcza swoją nazwę dziedzicowi dóbr hrabiemu Gnoińskiemu. Kronikarz Długosz zanotował,  że Gnojno należało do Przecława Wojszyka z rodu Gnojeńskich herbu „Łodzia”. Potem właścicielami majątku były rody Lanckorońskich, Rupniewskich i Łuniewskich. Wota przedstawicieli tych rodów zachowane w świątyni  i świadczą o dawnej świetności miejscowości.

Osada pochodzi z czasów rzymskich. We wczesnym średniowieczu było tutaj znaczące grodzisko z obronnym dworem. Źródła pisane wspominają o parafii już w 1326 r. Świątynia w Gnojnie zniszczona została przez Tatarów w 1241 r. podczas tzw. bitwy pod Chmielnikiem. W 1470 r. wybudowano nowy kościół z kamiennych ciosów, przebudowywany w latach 1596-1598. Barokowy rys uzyskał dzięki gruntownej rozbudowie w XVII w. Świątynia wzniesiona na planie krzyża z prostokątną nawą, posiada węższe prezbiterium, zamknięte trójkolistą apsydą. Wnętrze kościoła zdobią dwie kaplice: Matki Bożej Pocieszenia oraz Matki Bożej Różańcowej z XVIII w. W niektórych źródłach kościół figuruje jako sanktuarium Matki Bożej Różańcowej. Za tym faktem przemawiają też liczne wota wokół obrazu. W ołtarzu głównym, późnobarokowym, otoczonym kolumnami -  krucyfiks  z XVIII w. Po obu stronach – dwa ołtarze boczne późnobarokowe. W kościele znajduje się obraz Chrystusa Ukrzyżowanego z XVIII w. Kościół  opasany jest częściowo murem, w którym dawniej znajdowały się stacje drogi krzyżowej. Obok zachowała się gotycka kostnica.

Dawny dwór
Z kościoła schodami możemy przejść pod urokliwą barkową figurę św. Jana Nepomucena, stojącą nieopodal dawnej plebanii. Nieco dalej znajduje się dawny dwór Gnojeńskich z II poł. XVI w., przebudowany i otoczony urokliwym starym parkiem. Specyficzny charakter budowli wskazuje na jego historię. Otóż w czasach reformacji w Polsce zarządcy Gnojna przeszli na kalwinizm. Ponieważ miejscowego kościoła nie udało się przejąć na zbór, wybudowano dwór, który miał służyć także jako miejsce modlitw.  Kiedyś mieścił on bogate zbiory muzealne i zasobną bibliotekę, która trafiła częściowo do Biblioteki Narodowej w Warszawie – o czym wzmiankował ks. Wiśniewski. Od wielu lat w tym gmachu  mieści się Dom Pomocy Społecznej. 

Odpusty: Narodzenia św. Jana Chrzciciela – 24 czerwca
św. Tekli – III niedziela września