CHOTEL CZERWONY, Św. Bartłomieja Ap.

Adres:
28-160 Wiślica, Chotel Czerwony nr 55
tel. 41-379-25-77

liczba mieszkańców: 1 660

Proboszcz:
ks. Stefan Łasoń, KKW, ur. 1955 (Krzyżanowice), wyśw. 1980, mian. 1993

Rys historyczny:
Chotel Czerwony to stara piastowska wieś, położona na terenie Nadnidziańskiego Parku Krajobrazowego, w bezpośrednim sąsiedztwie rezerwatów przyrody Przęślin i Góry Wschodnie. Przez miejscowość przepływa rzeka Maskalis, lewy dopływ Nidy. U zarania dziejów prawdopodobnie wchodziła w skład Państwa Wiślan wraz z pobliską Wiślicą.

„W gwarze ludowej  wieś zwie się „Kotel”. pisał ks. Wiśniewski w Historycznym opisie kościołów, miast, zabytków i pamiątek w Pińczowskiem, Skalbmierskiem i Wiślickiem.  Z biegiem lat nazwę uproszczono właśnie na hotel, ale przez „Ch”. Skąd drugi człon: „czerwony”? Wszystko wskazuje na to, że jest to nawiązanie do dachu miejscowego kościoła, który od samego początku był pokryty widoczną z daleka czerwoną dachówką. „Stąd też inna dawniej używana nazwa Rubea Ecclesiea tj. Czerwony kościół.” 

Pierwszy, drewniany kościół wybudowany został prawdopodobnie już w połowie XII w. Według znanego polskiego dziejopisarza Jana Długosza, parafia ta należy do najstarszych w Polsce i jest „matką wielu innych parafii”, które z czasem zostały z niej wydzielone. Wystarczy tu wspomnieć o parafiach: Dobrowoda, Baranów czy Radzanów.

Wspomniany Jan Długosz, który był kustoszem wiślickim, miał w Chotlu Czerwonym znaczny folwark z ogrodem. Wszystko wskazuje na to, że był dobrym gospodarzem, założył tu sadzawkę rybną z kanałem doprowadzającym do niej świeżą wodę z Maskalisy. Proboszczem parafii za jego czasów był wymieniany w kronikach Jan z Bejsc.

Długosz nie dbał jedynie o pomnażanie swojego majątku. To dzięki jego fundacji w miejsce drewnianego stanął w latach 1440-50 piękny gotycki kościół. Poprzednia świątynia zniszczała, miała bowiem przeszło 300 lat.

Córka kolegiaty wiślickiej
Jest to świątynia jednonawowa, której nawa ma plan zbliżony do kwadratu. Jak twierdzą znawcy architektury kościół w Chotlu jest miniaturą kolegiaty wiślickiej. Zawieruchy wojenne, które co jakiś czas przetaczały się przez ten teren, ominęły mały kościółek. Przetrwał on do naszych czasów w stanie prawie nienaruszonym i do dziś zachwyca swoim pięknem.

Poważny remont, o którym wspominają kroniki, miał miejsce w 1645 r., kolejnym był ten z drugiej połowy XIX w., a w ostatnim czasie, tuż po wojnie, w 1947 r. kościółek został gruntownie odnowiony. Kształt świątyni oraz jej wystrój zachował się w stanie praktycznie nienaruszonym, więc można tu podziwiać zabytki, które nieczęsto mamy okazję oglądać. Nad wejściem do świątyni umieszczono tablicą erekcyjną, na której widnieje płaskorzeźba przedstawiająca Matkę Boską z Dzieciątkiem.

W kościele, w spojeniach sklepienia, widnieją herby fundatora Jana Długosza oraz Zbigniewa Oleśnickiego, a także herb Jagiellonów.

Do nawy kościoła przylegają dwie kruchty, gotycka od południa, ze znajdującym się na jej zewnętrznej ścianie zegarem słonecznym i piętrowa, neogotycka od zachodu, dobudowana w 1850 r. Za ołtarzem głównym (późnobarokowym) kościoła znajduje się gotyckie sakramentarium z baldachimem zwieńczonym pinaklami.

W ołtarzu głównym znajduje się późnogotycki krucyfiks z XV w. Dwa ołtarze boczne rokokowe z II poł. XVIII w. z obrazami NMP Niepokalane Poczęcie i św. Bartłomieja, pochodzącymi z tego samego okresu. W 1957 r. odkryto fragmenty polichromii z XVI w. Organy z XIX w.

Czy wiesz, że...
Osoby związane z Chotlem Czerwonym
Wit z Chotela, Vitus z Chotla herbu Janina – biskup płocki, fundator kilku klasztorów norbertanów na terenie Polski.

Dzierżko herbu Janina – brat Wita z Chotela, właściciel części osady buskiej, fundator kościoła i klasztoru norbertanek w Busku.

Przez wieś przechodzi niebieski szlak turystyczny z Pińczowa do Wiślicy.

W okolicy znajdują się wychodnie gipsu. U podnóża wzgórza kościelnego, można zobaczyć, kilkumetrowej wysokości kryształy tego minerału. Niektóre z nich zabliźniaczone są w tzw. „jaskółczy ogon”.

Odpust: św. Bartłomieja – 24 sierpnia