WIŚLICA, Narodzenia NMP

Adres:
28-160 Wiślica, ul. Długosza 22
tel. 41-379-20-39

www.parafiawislica.pl
parafiawislica@op.pl

liczba mieszkańców: 2 234

Proboszcz:
ks. Andrzej Waligórski, KKW, mgr lic. teol., ur. 1977 (Czarnca), wyśw. 2004, mian. 2022

Wikariusz:
ks. Sebastian Wojewski, mgr teol., ur. 1979 (Włoszczowa, Wniebowzięcia NMP), wyśw. 2006, mian. 2017

Rys historyczny:
Kilka tys. lat temu na terenie dzisiejszej Wiślicy osiedliły się plemiona słowiańskie. Wiślica była długo ważnym ośrodkiem państwa plemiennego Wiślan. Legenda Panońska – „Żywot św. Metodego” zawiera informację że ok. 880 r. książę Wiślan przyjął chrzest z rąk misjonarzy św. Cyryla i Metodego. Ten fakt również  poświadcza kolista niecka o średnicy 4,5 m nazwana misą chrzcielną.

W XI w. istniały dwa umocnione grody: na wyspie miejskiej zwanej Regią i na dzisiejszym Grodzisku - połączone osadą targową  z kościołem.

Pomyślność i rozwój Wiślicy zapewniły rządy synów Bolesława Krzywoustego: Henryka Pobożnego oraz Kazimierza Sprawiedliwego, z którymi wiąże się wybudowanie pierwszego kościoła romańskiego pw. św. Mikołaja. Druga świątynia, o układzie bazylikowym - z początku XIII w.  Obecna kolegiata  Narodzenia NMP została wybudowana na zrębach dwóch wcześniejszych romańskich kościołów w latach 1350-70,  z fundacji króla Kazimierza Wielkiego, w ramach akcji pokutnej za śmierć ks. Baryczki.

Stanowi dobrze zachowany przykład gotyckiej architektury. Budowlę wzniesiono z kamiennych ciosów, szczyt – odbudowany po wojnie jest z cegły. Nad portalem – płyta erekcyjna kościoła. Kazimierz Wielki ofiaruje miniaturę kolegiaty wiślickiej Matce Bożej.

Kościół posiada prezbiterium niższe, zamknięte wielobocznie, sklepienia gwiaździste i krzyżowo-żebrowe ze zwornikami z herbami ziem tworzących odrodzone Królestwo Polskie. Sklepienie podpierają kolumny. Ściany prezbiterium zdobią freski w stylu bizantyjsko-ruskim zawierające m.in. sceny z życia Maryi. Zachowało się gotyckie sakramentarium i epitafia renesansowe kanoników wiślickich i Anny z Skrzepickich Stawiskiej.

Szczególnym kultem otaczana jest od wieków, rzeźbiona kamienna figura Matki Bożej Uśmiechniętej zwanej „Łokietkową” z ok. 1300 r. To jedyne takie wyobrażenie Maryi z uśmiechem z tego okresu w Polsce. O Wiślicę toczyli boje książęta podczas rozbicia dzielnicowego. Według tradycji, przed figurą modlił się w czasie trwających walk o zjednoczenie kraju, Władysław Łokietek.   Książę zdobył Wiślicę w 1304 r.

Świątynia była remontowana w XVII w. Złupiona podczas najazdu Szwedów, potem w czasie I wojny światowej, zrujnowana przez pociski artylerii austriackiej. Po odbudowie (kierownictwo na renowacją objął A. Szyszko-Bogusz) została poświęcona 7 września 1926 r. W podziemiach kościoła można zobaczyć fragmenty dwóch wcześniejszych świątyń. 8 września 2005 r. kolegiata wiślicka otrzymała tytuł bazyliki mniejszej.

Czy wiesz, że…
Wiślica z Janem Długoszem
Z Wiślicą, jako jednym z najważniejszych ośrodków kościelnych ( mieściła się tutaj kapituła kanoników) i administracyjnych, związanych było wiele historycznych postaci, m.in. św. Królowa Jadwiga, która niejednokrotnie modliła się tutaj oraz prepozyt kapituły wiślickiej Jan Długosz (1446-1467), kronikarz Polski i wychowawca synów Kazimierza Jagiellończyka. Z tego okresu do dziś zachował się dom z 1460 r. wybudowany przez Długosza. Na parterze obecnie mieści się Muzeum Regionalne, prowadzone przez Urząd Gminy. Pozostały oryginalna powała i belkowanie. W salach można oglądać wiele unikatowych eksponatów, jak również odkryte freski z 1470 r. Przedstawiają one Chrystusa Pankratosa, św. Helenę i rycerza.

W osłoniętym pawilonie znajdują się słynna, datowana na XII w. „płyta orantów” zawierająca postaci figuratywne.    Posadzka ma dwa pola, na których przedstawiony jest akt  wiecznej adoracji.  Dwie postaci mają uniesione do góry dłonie. Są to być może Kazimierz Sprawiedliwy lub Bolesław Kędzierzawy z synem i żoną. Można zobaczyć także misę chrzcielną.

W Wiślicy Kazimierz Wielki zatwierdził statuty. Zawierały one  artykułów prawa zwyczajowego dla Małopolski.

W pobliżu bazyliki znajdują się Błonia Polskich i Błogosławionych z kilkunastoma ich rzeźbami. Co roku odbywają się w tym miejscu Diecezjalne Spotkania Młodzieży – „Wiślica u źródeł wiary”.  Z Wiślicy wyrusza co roku Piesza Pielgrzymka Kielecka.

Odpusty: Narodzenia NMP – 8 września
w kaplicy w Gorysławicach: św. Wawrzyńca – 10 sierpnia