WĘGLESZYN, Św. Andrzeja Ap.

Adres:
28-363 Oksa, Węgleszyn nr 116
tel. 782-009-127

liczba mieszkańców: 2 569

Proboszcz:
ks. Andrzej Żuber, ur. 1961 (Wolbrom – diec. sosnowiecka), wyśw. 1988, mian 2009

Wikariusz:
ks. Grzegorz Kozik, mgr lic. teol., ur. 1975 (Książ Mały), wyśw. 2000, mian. 2021

Rys historyczny:
Pierwotny kościół drewniany został zastąpiony murowanym, zbudowanym w 1367 r. w stylu gotyckim przez bpa krakowskiego Floriana Mokrskiego. Kościół, kilkakrotnie przebudowywany – stoi do dzisiaj.

„Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego” z 1884 r., t. V podaje m.in.: Osiedlił się tu w XIV w. ród szlachecki hrabiego Jelita z Morska w Wieluńskiem (...). Florian z Morska, biskup krakowski (1366-1380) wystawił w miejscu istniejącego już tu kościoła drewnianego nowy, murowany pw. św. Andrzeja. Prawo patronatu należało kolejno do dziedziców Węgleszyna i pobliskiego Zakrzowa. Proboszcz miał hojne uposażenie w placach, rolach (dwa łany), dwie łąki w lesie nad Lipnicą i jedną nad Nidą.

Data powstania węgleszyńskiej parafii nie jest znana. Kościół jest orientowany, jednonawowy, ostre łuki uzupełniło później beczkowane sklepienie. Przypory nad bocznym wejściem i wnęka w zakrystii oraz chrzcielnica z 1367 r. (surowy, lekko rozczłonkowany blok czerwonego piaskowca) to pozostałości gotyku. Kościół był restaurowany i przebudowywany w XVIII-XIX w. (m.in. został przedłużony) oraz w 1915 r.

Ołtarze – główny i boczne są rokokowe. Centralne miejsce w świątyni zajmuje obraz Marki Bożej z Dzieciątkiem z 1700 r. Matka Boża Szkaplerzna z Węgleszyna jest otoczona wielką czcią. Dotąd zachowała się tradycja tłumnych odpustów 16 lipca.  Z kultem wizerunku łączy się wydarzenie z czasów II wojny światowej – ocalenie za stawiennictwem MB z Węgleszyna umierającego partyzanta. W jednym z bocznych ołtarzy przedstawiony jest główny patron kościoła św. Andrzej Ap., w drugim – Pan Jezus Ukrzyżowany. Na drzwiach do zakrystii zachował się Herb Jelitczyków, na ścianach – epitafia marmurowe z XVII-XIX w.

Czy wiesz, że…
Zachował się akt ślubu rodziców Stefana Żeromskiego. W 1858 r. przed Matką Bożą Węgleszyńską ślubowali sobie Wincenty Żeromski l. 39 i Franciszka Józefa Katerlanka l.25, panna parafii tutejszej. Ślubu udzielił im ks. Żółciński, pleban węgleszyński.

Jedno z kościelnych epitafiów upamiętnia dziedziczkę z Węgleszyna, Annę Krzelczycką Mrożkową, która została zamordowana w 1657 r. przez cofające się wojska szwedzkie w okresie potopu szwedzkiego. Jej los podzieliło wielu okolicznych mieszkańców.

Nazwa Węgleszyn prawdopodobnie pochodzi od wypalania węgla drzewnego.

Odpusty: św. Andrzeja Apostoła – 30 listopada
MB Szkaplerznej – 16 lipca